Nên làm gì khi phát hiện khối u ở gan

Gan là một tạng đặc lớn nhất của cơ thể, gan bình thường nặng khoảng 1500 g. Tại gan diễn ra rất nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng của cơ thể, gan được coi là “một nhà máy hóa chất” của cơ thể. Nên khi gan bị bệnh thì cơ thể sẽ bị ảnh hưởng rất nặng nề. Một trong những bệnh lý mà mọi người lo lắng nhất ở gan là các khối u.

Các khối u ở gan được chia làm 2 loại là u gan lành tính và u gan ác tính

1. Các khối u thường gặp ở gan và cách điều trị

*  U máu: 

• Là loại u lành tính thường gặp nhất,  chiếm tỉ lệ khoảng 2 – 5%. Có thể gặp ở cả nam và nữ.

– Kích thước khối u từ vài mm đến 10 – 15 cm. U  máu gan là khối u gồm có các mạch máu lớn lót tế bào nội mô dẹt trưởng thành, xung quanh được bao bọc bởi mô liên kết thưa. Khối u có thể có một hoặc nhiều ổ, u xốp mềm, trong có mạch máu hoặc huyết khối. U máu gan thường lớn theo thời gian, tuy nhiên khối u máu gan bị vỡ cũng là trường hợp rất hiếm gặp.

– Cách điều trị: Thường không cần điều trị gì, chỉ trừ trường hợp khối u phức tạp thì can thiệp bằng phẫu thuật.

* Tăng sản nốt: 

• Là tổn thương thường gặp thứ hai sau u mạch máu gan. Chiếm tỉ lệ 0,4 – 3%  và 0,03% trên lâm sàng. Độ tuổi thường gặp trung bình từ 35 đến 50 tuổi. Đây là tổn thương đơn độc, khu trú ở thùy phải của gan. Kích thước trung bình khoảng 3 cm. Bệnh thường không có biểu hiện trên lâm sàng, một vài trường hợp có đau vùng gan hoặc gan to.  Là tổn thương hoàn toàn lành tính, ít khi thay đổi kích thước. Nguy cơ chảy máu hoặc chuyển thành ung thư hóa hầu như không có. Chẩn đoán dựa vào siêu âm là chủ yếu.
• Điều trị: Thường được điều trị bảo tồn kết hợp với ngừng uống thuốc tránh thai (nếu bệnh nhân đang dùng thuốc tránh thai). Nếu chẩn đoán xác định tăng sản nốt, biểu hiện trên lâm sàng bệnh nhân có chảy máu, thì được chỉ định phẫu thuật.

* U tuyến tế bào gan lành

• U tế bào gan  rất hiếm gặp, tổn thương thường dạng nốt có vỏ bao, được đặc trưng bởi sự tăng sinh tế bào gan. Tỷ lệ gặp bằng 1/10 so với tăng sản nốt. Bệnh hay xảy ra ở phụ nữ độ tuổi sinh sản và phụ nữ dùng thuốc tránh thai kéo dài trên 9 năm, dùng ma túy, đái tháo đường,… U tuyến tế bào gan lành có mặt cắt mềm màu vàng, có vỏ bao, xuất huyết trung tâm. Có thể có sự xâm nhiễm mỡ ở vùng ngoại vi. Biểu hiện có thể có đau bụng hoặc gan lớn, có thể có xuất huyết trong khối u. Nguy cơ chuyển sang ung thư tăng lên ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai hay ở những bệnh nhân có tổn thương đa ổ. 

• Điều trị: Đối với bệnh nhân liên quan đến  dùng thuốc tránh thai và những trường hợp khối  u có kích thước dưới 4 cm thì tốt nhất là điều trị bảo tồn. Nhưng cần theo dõi chặt chẽ. Nếu u phát triển lớn thì có thể phẫu thuật.

*  Nốt tăng sinh tái tạo

• Nốt tăng sinh tái tạo của gan là những rối loạn cấu trúc mắc phải của nốt tăng sinh tế bào gan kèm hay không kèm với tăng sinh mô sợi ở mức độ nhẹ. Bệnh thường gặp ở những người trên 60 tuổi, tuy nhiên một số trường hợp có thể thấy ở trẻ nhỏ. Bệnh thường không có biểu hiện trên lâm sàng. Vị trí thường ở rốn gan và xung quanh khoảng cửa, là hỗn hợp của tăng sinh tế bào và teo tế bào. Kích thước u khoảng từ 1 – 10 mm. 

• Điều trị: Thường không cần điều trị. Nếu có chảy máu do tăng áp lực tĩnh mạch cửa thì cần khám và điều trị.

2. U ác tính

* U tế bào gan ác tính nguyên phát

• Ung thư tế bào gan nguyên phát là ung thư có tỷ lệ mắc cao,  đứng thứ 5 trên toàn thế giới và đứng thứ 3 tỉ lệ tử vong do ung thư. Nhiễm vi rút viêm gan B, C, xơ gan và rượu là yếu tố nguy cơ cao dẫn tới ung thư, 80% các trường hợp xơ gan dẫn tới ung thư. 

*  U trung mô ác tính của gan

• Ung thư trung mô ác tính nguyên phát của gan  ít gặp hơn ung thư nguyên phát. 

*  U di căn đến gan

• Gan là nơi mà các ung thư thường di căn đến, đặc biệt các loại ung thư của đường tiêu hóa, vú và phổi là hay gặp nhất. Theo báo cáo của Pickren và cộng sự thì tỉ lệ ung thư di căn đến gan gấp 41 lần ung thư gan nguyên phát. 

* Điều trị các u gan ác tính: Khối u ác tính ở gan hay còn gọi là ung thư gan là bệnh khó điều trị, đặc biệt là khi phát hiện ở giai đoạn muộn. Tùy theo từng loại bệnh, từng bệnh nhân và tình trạng bệnh mà các bác sỹ sẽ có chỉ định điều trị cho phù hợp. Các điều trị ung thư gan cơ bản là: Hóa chất, xạ trị, phẫu thuật và dùng các phương pháp điều trị hỗ trợ khác.

4. Nên làm gì khi phát hiện khối u ở gan

Các khối u ở gan thường ít khi có biểu hiện lâm sàng nên ở giai đoạn sớm thường bị bỏ qua. Đặc biệt trường hợp u gan ác tính nếu để đến giai đoạn muộn thì không có biện pháp điều trị. Vì vậy chúng ta nên thường xuyên đi khám bệnh  để phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe, từ đó có cách xử lý kịp thời. Và nếu phát hiện có khối u trong gan cần đến các cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán xác định, tuân thủ chỉ định điều trị của các bác sỹ chuyên khoa.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng có chế độ ăn uống sinh hoạt điều độ lành mạnh, tránh những chất độc hại cho gan – những yếu tố có thể làm bệnh gan trở nên nặng hơn, như: rượu, bia, thuốc lá, … Nên ăn tăng cường rau xanh và hoa quả, và có chế độ vận động, tập thể dục thể thao đều đặn.