U nang buồng trứng phải là gì và cách điều trị tốt nhất?

U nang buồng trứng là khối u thường gặp ở phụ nữ, chiếm 80% các khối u buồng trứng nói chung. Đa số đều là u lành tính, có thể biến chứng ung thư hóa nhưng chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Tuy vậy, bệnh u nang buồng trứng phải hoặc trái đều cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh biến chứng.

U nang buồng trứng phải là gì?

U nang buồng trứng là tập hợp những tế bào và túi chứa dịch nhày nằm trên bề mặt hoặc bên trong buồng trứng. Bệnh có thể xuất hiện ở buồng trứng phải hoặc buồng trứng trái, hoặc cả 2. U nang buồng trứng phải là khối u nang buồng trứng nằm ở phía bên phải của cơ thể phụ nữ.

Bệnh chiếm 80% các bệnh liên quan đến khối u buồng trứng nói chung. Đa số là u lành tính và thường gặp nhất là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Cần phát hiện sớm và điều trị ngay để tránh bỏ sót ung thư buồng trứng.

Dấu hiệu u nang buồng trứng phải

Dù bị bên trái hay bên phải, hoặc cả 2 thì u nang buồng trứng đều có những dấu hiệu như:

• Rối loạn kinh nguyệt: Người phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt bình thường là 28-32 ngày và kéo dài 4-7 ngày. Nếu kinh nguyệt bị rối loạn thì thời gian và lượng máu kinh cũng bất thường.

• Căng tức, khó chịu vùng bụng dưới: Vùng bụng dưới cảm giác to hơn, ấn vào thấy khó chịu, căng tức.
• Tiểu khó, tiểu thường xuyên: U nang buồng trứng phải làm đầy khoang bụng khiến áp lực trong bụng tăng, ảnh hưởng lưu thông tĩnh mạch chi dưới, phù hai chân, chèn ép các cơ quan vùng chậu,… gây nên tiểu khó, tiểu gấp, tiểu nhiều lần.

Phân loại u nang buồng trứng thường gặp

U nang cơ năng

Hoạt động nội tiết của buồng trứng làm phát sinh khối u. Bao gồm:

• Nang bọc noãn: Nang trứng chín không vỡ, không rụng trứng. Chúng có thể đạt kích thước 10cm và tiết chế estrogen khiến người bệnh chậm kinh. Khi nang vỡ sẽ gây chảy máu trong ổ bụng phải mổ cấp cứu.
• Nang hoàng tuyến: Người chửa trứng, ung thư nguyên bào nuôi, đa thai,… thường mắc phải.

U nang thực thể

Có biến đổi về tổ chức học buồng trứng nên có nguy cơ ung thư hóa. Bao gồm:

• U nang nước buồng trứng: Dạng này chiếm 40% các khối u nang buồng trứng.
• U nang nhày buồng trứng: Dạng này chiếm 20% các khối u nang buồng trứng.
• U nang bì buồng trứng: Dạng này chiếm 25%.

Lạc nội mạc tử cung dạng u nang

Tổ chức nội mạc tử cung phát triển trên bề mặt buồng trứng sẽ phá hủy tổ chức buồng trứng lành.

Các biến chứng của u nang buồng trứng phải

Khi bị u nang buồng trứng phải hay trái đều gặp các biến chứng. Tuy nhiên, các biến chứng xảy ra sớm hay muộn còn tùy thuộc vào từng bệnh nhân. Cụ thể:

• Xoắn u nang: Biến chứng này xảy ra với tất cả các loại u. Khi bị xoắn u nang, người bệnh đau bụng dữ dội, buồn nôn, choáng vì đau. Khi ấn vào bụng thì đau hạ vị, trướng bụng, có phản ứng thành bụng. Khi thăm khám âm đạo thấy khối u căng, ít di động, đau nhói khi ấn vào.
• Vỡ nang: Người bệnh đau bụng đột ngột, liên tục. Có trường hợp chảy máu trong, choáng do mất máu. Khi thăm âm đạo thấy khối u khó xác định, di động. Điều này thường xảy ra khi vỡ nang, người bệnh còn bị hội chứng nhiễm khuẩn, bụng trướng, có cảm ứng phúc mạc.
• Chèn ép các tạng xung quanh: Biến chứng này xảy ra rất muộn khi u đã phát triển lâu, có kích thước lớn. U chèn ép bàng quang thì gây đái dắt, táo bón khi trực tràng bị chèn ép, gây ứ nước hoặc bể thận khi chèn ép niệu quản, gây tuần hoàn bàng hệ khi khối u chèn ép tĩnh mạch chủ dưới. Và ung thư hóa có thể xuất hiện khi ở nang nước.

Phẫu thuật u nang buồng trứng phải khi nào?

Với u nang cơ năng và u nang thực thể có cách xử lý khác nhau. Với u nang cơ năng thì không cần điều trị, chúng có thể mất đi sau vài vòng kinh. Hoặc người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định thuốc tránh thai để điều trị nhưng hiệu quả chưa rõ ràng. Bệnh có những biến chứng như xoắn nang, vỡ nang,… cần phẫu thuật cấp cứu nhưng trường hợp này hiếm gặp.

U nang thực thể thì nên phát hiện sớm để mổ sớm, tránh biến chứng. Tùy vào kích thước, tính chất khối u và nguyện vọng sau này mong muốn sinh con của người bệnh mà bác sĩ cân nhắc phẫu thuật triệt bỏ toàn bộ khối u và buồng trứng hay chỉ bóc tách khối u để lại phần buồng trứng lành, dù bóc tách khối u sẽ làm tăng nguy cơ u nang buồng trứng tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa u nang buồng trứng phải

Bệnh u nang buồng trứng phải có thể phòng tránh bằng cách nâng cao sức khỏe và thực hiện chế độ sinh hoạt hợp lý.

• Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều mỡ động vật, chất béo bão hòa, protein, chất kích thích
• Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc và thực phẩm chứa nhiều Vitamin A, C, hydrocacbon, cenlulose…
• Nên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày
• Tránh stress, làm việc điều độ, nghỉ ngơi hợp lý
• Tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng
• Khám phụ khoa định kỳ 4-6 tháng/lần để phòng ngừa u nang buồng trứng phải, trái hoặc cả hai bên.

Xem thêm