5/5 - (1 bình chọn)

Men gan tăng cao là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương do làm việc quá tải. Tình trạng này dẫn đến suy giảm chức năng gan và ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh, gây nên những biến chứng nghiêm trọng như viêm gan, xơ gan, thâm chí gây ung thư gan. Vậy nguyên nhân khiến men gan tăng cao là do đâu, ICondom sẽ cung cấp thông tin cho các bạn.

Men gan là gì?

Men gan là một loại enzyme bình thường nằm trong tế bào gan, do gan tiết ra, tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể. Men gan có tác dụng xúc tác các phản ứng hóa học trong cơ thể. Bình thường, các men này nằm trong tế bào gan và một số cơ quan khác. Khi có tổn thương gan, các men này tràn vào máu, làm tăng nồng độ trong máu, báo hiệu có nguy cơ bệnh gan.

Men gan tăng cao do đâu?

Men gan ở mức bình thường là dưới 40 UI/ml, trên 40 IU/ml sẽ được xác định là men gan cao. Khi xét nghiệm thấy men gan cao, có thể do một số nguyên nhân dưới đây

Do uống nhiều bia rượu

Nguyên nhân thường gặp nhất gây men gan cao là do họ uống nhiều bia rượu. Vì rượu khi vào cơ thể sẽ được hấp thu trực tiếp vào máu mà không cần phải thông qua quá trình tiêu hóa như các loại thức ăn khác.

Cơ thể sẽ thải 10% rượu ra ngoài các con đường như: tuyến mồ hôi, nước tiểu, hơi thở, và 90% còn lại được chuyển hóa ở gan. Quá trình này đào thải này hoạt động tốt chỉ đủ khả năng chuyển hóa khoảng 7g ethanol/giờ (tương đương khoảng 1 lon bia hoặc 30ml rượu 50o). Khi rượu ở trong cơ thể nhiều hơn mức độ trên, lượng cồn còn lại sẽ tích tụ và gây độc cho cơ thể. Các độc tố tích tụ này là nguyên nhân làm tăng nồng độ men gan.

Do viêm gan

Viêm gan do virus có thể do virus viêm gan A, B, C, E, D. Viêm gan do virus hoặc bất kỳ nguyên nhân nào cũng làm cho men gan tăng cao đột biến. Cụ thể:

  • Tăng từ 1 – 2 lần là mức độ nhẹ
  • Từ 2 – 5 lần là mức độ trung bình
  • Tăng trên 5 lần là tăng ở mức độ nặng

Trong các trường hợp viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan thì lượng men gan tăng nhanh một cách đột biến có khi lên tới 5.000U/l. Trong bệnh viêm gan B, C mạn tính, men gan cũng tăng, chỉ số men gan trong máu tăng cao hay thấp tùy theo mức độ tổn thương của tế bào gan, tức là mức độ nhân lên của virus viêm gan B, C.

Do bệnh sốt rét

Men gan tăng cao cũng có thể do ký sinh trùng sốt rét, ký sinh trùng gây sốt rét có thể sẽ tấn công tế bào gan, thận khiến các tế bào này bị tổn thương và có thể sẽ chuyển thành bệnh sốt rét ác tính.

Do bệnh đường mật

Men gan cũng có thể tăng trong các bệnh về đường mật như bệnh viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật bẩm sinh hoặc áp-xe gan.

Các bệnh lí khác

Men gan cũng có thể tăng do viêm gan tự miễn, ứ sắt, bệnh lý tự miễn ở ruột non, tăng mỡ máu,… Trong trường hợp sử dụng thuốc trị bệnh bị tác dụng phụ của thuốc, tế bào gan có thể bị ngộ độc hoặc quá trình chuyển hóa của tế bào gan bị ảnh hưởng, từ đó gây viêm gan cấp tính. Ví dụ với bệnh nhân ngộ độc thuốc điều trị lao, men gan có thể tăng lên đến 3.000U/l. Hoặc một số người bệnh bị tăng mỡ máu (cholesterol, triglycerid) dùng thuốc giảm mỡ máu cũng có thể làm tăng men gan nhưng khi ngừng uống thuốc thì men gan trở về chỉ số bình thường. Tuy vậy, có một số trường hợp tuy gan bị tổn thương nhưng men gan không tăng, ví dụ như viêm gan trên bệnh nhân có hội chứng urê huyết hoặc ở người chạy thận nhân tạo định kỳ.

Tăng men gan, cần làm gì?

Khi được chẩn đoán tăng men gan, việc cần thiết nhất là phải thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu theo sự chỉ định của bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp. Tuyệt đối không sử dụng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ vì thành phần thuốc không phù hợp có thể khiến tình trạng gan nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, người tăng men gan cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

  • Kiêng rượu bia, không hút thuốc lá, thuốc lào.
  • Tập thể dục nhẹ nhàng, không nên thức khuya, tránh làm các công việc nặng nhọc.
  • Không ăn da, mỡ động vật, các thực phẩm chứa nhiều đường, nhiều dầu mỡ, tránh các gia vị cay nóng.

Ngoài ra, với những người đã có tiền sử tăng men gan, cần đi xét nghiệm, kiểm tra lại chỉ số này để có hướng điều trị và dự phòng phù hợp. Với những người có nguy cơ tăng men gan (thường là những người uống rượu bia nhiều, thừa cân, béo phì…), cần hạn chế uống rượu bia tối đa trong mỗi bữa tiệc bởi có thể “tích tiểu thành đại” mà chỉ nên nhấp môi; nên ăn nhiều rau củ, hành tỏi trong bữa tiệc…

Xem thêm

Các phương pháp chăm sóc và bảo vệ gan