5/5 - (1 bình chọn)

Xơ gan cổ trướng là chính biểu hiện của bệnh xơ gan giai đoạn cuối, nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Vì thế, người bệnh không nên chủ quan về các triệu chứng xơ gan cổ trướng, tránh làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Hãy cùng ICondom tìm hiểu các triệu chứng, một số biện pháp phòng chống và điều trị bệnh xơ gan cổ trướng nhé!

Xơ gan cổ trướng là gì?

Xơ gan cổ trướng (hay còn gọi là xơ gan mất bù) là một trong những biểu hiện của xơ gan giai đoạn cuối. Cổ trướng là một dạng phù thũng, xảy ra khi lượng dịch trong khoang màng bụng tăng lên quá nhiều.

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng có thể do nghiện rượu, tiến triển của viêm gan B, viêm gan C, nhiễm các hóa chất độc hại, sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách,…

Bình thường, trong khoang màng bụng chỉ chứa một lượng dịch vừa đủ để bôi trơn, giảm ma sát giữa lá thành và lá tạng (lá thành, lá tạng cấu tạo nên màng bụng). Tuy nhiên, trong xơ gan giai đoạn cuối, các tế bào mô xơ tăng sinh quá mức, thay thế các tế bào gan bị hoại tử, đồng thời làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa (tĩnh mạch đưa máu về gan). Áp lực tĩnh mạch cửa tăng làm tăng quá trình đẩy nước vào khoang màng bụng. Khi lượng dịch trong khoang màng bụng quá nhiều gây xơ gan cổ trướng.

Ngoài ra, do tế bào gan bị hoại tử, làm cho gan giảm tổng hợp albumin-một loại protein có vai trò tạo nên áp suất keo, kéo nước vào trong lòng mạch máu. Điều này dẫn đến làm giảm sự tái hấp thu dịch từ khoang màng bụng, góp phần làm tăng lượng dịch trong khoang màng bụng.

Triệu chứng xơ gan cổ trướng

Triệu chứng xơ gan cổ trướng thường chỉ được phát hiện khi bệnh xơ gan đã tiến triển nặng. Triệu chứng xơ gan cổ trướng cũng chính là triệu chứng của bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối. Các triệu chứng này thường dễ nhận biết. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân xơ gan cổ trướng:

Vàng da, niêm mạc

Bình thường, gan có chức năng đào thải chất độc, giúp thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, trong xơ gan cổ trướng, chức năng thải độc của gan bị suy giảm, làm cho cơ thể không đào thải được chất độc, đặc biệt là bilirubin (hay còn gọi là sắc tố mật), lâu dần dẫn đến tích tụ trong cơ thể, làm bệnh nhân có biểu hiện vàng da, vàng mắt.

Xuất huyết, nôn ra máu

Khi chức năng thải độc của gan bị suy giảm, các chất độc tích tụ sẽ ảnh hưởng xấu đến các tế bào trong cơ thể. Bệnh nhân có biểu hiện nôn ra máu, chảy máu chân răng, xuất hiện các đốm đỏ trên da và đặc biệt là tình trạng xuất huyết tiêu hóa.

Gan là cơ quan trong cơ thể có vai trò sản xuất ra các chất chống đông máu. Ở bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối, các tế bào gan gần như đã bị tổn thương hoàn toàn nên không thể sản xuất ra các yếu tố đông máu được nữa. Khi đó, bệnh nhân dễ bị xuất huyết, chảy máu hơn người bình thường.

Ngoài ra, gan bị xơ hóa dẫn đến máu không thể đổ về gan, từ đó làm tăng áp lực lên tĩnh mạch cửa (tĩnh mạch đưa máu về gan), gây giãn vỡ tĩnh mạch. Do đó, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng nôn ra máu.

Bụng phình to, nổi mạch máu, chân phù mềm

Bụng phình to, nhô cao, chèn ép cơ hoành làm bệnh nhân cảm thấy khó thở, chèn ép tĩnh mạch chủ dưới khiến máu lưu thông khó khăn. Khi ấn tay vào bụng, sẽ thấy xuất hiện vết lõm. Sau một vài phút, vết lõm này mới biến mất. Mạch máu nhỏ li ti nổi trên da bụng, quanh rốn và hai bên mạn sườn (đây chính là tuần hoàn bàng hệ, xuất hiện ở bệnh nhân xơ gan với mục đích làm giảm áp lực cho tĩnh mạch cửa-tĩnh mạch đổ máu về gan).

Ngoài ra, bệnh nhân còn có triệu chứng chân phù, mềm. Khi ấn vào thấy xuất hiện vết lõm, sau vài phút vết lõm này mới biến mất (tương tự như vết lõm ở bụng). Đây cũng là một trong các dấu hiệu giúp bác sĩ chẩn đoán xơ gan cổ trướng.

Chán ăn, cơ thể gầy sút

Biểu hiện của bệnh nhân xơ gan cổ trướng dễ nhận thấy nhất đó là chán ăn, cơ thể gầy sút. Chức năng tiêu hóa của gan bị suy giảm, cơ thể không thể hấp thu các chất dinh dưỡng làm bệnh nhân trở nên gầy sút, cân nặng giảm rõ rệt.

Đau tức vùng gan

Người bệnh bị đau tức vùng gan liên tục và dữ dội. Hiện tượng này là do khối u ở gan đã phát triển, nếu không được điều trị có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Phân đen

Bệnh nhân có biểu hiện đi ngoài phân đen hoặc có lẫn máu. Tình trạng này liên quan đến xuất huyết tiêu hóa. Triệu chứng này có thể khiến bệnh nhân nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường. Vì thế, đây là một trong những triệu chứng xơ gan cổ trướng mà bệnh nhân không nên chủ quan.

Sốt

Độc tố tích tụ theo máu vào hệ tuần hoàn, tấn công vào các tế bào khác trong cơ thể, làm cho bệnh nhân có biểu hiện sốt. Tuy nhiên, sốt chỉ là phản ứng tự bảo vệ của cơ thể, nếu bệnh nhân không sốt quá cao sẽ không gây nguy hiểm.

Hôn mê gan

Do chức năng thải độc của gan bị suy giảm, cơ thể không đào thải được amoniac. Do đó, chất độc này có thể theo máu lên não, gây ra bệnh não gan. Bệnh nhân có biểu hiện lờ đờ, mất dần ý thức, nặng hơn có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Bên cạnh đó, xơ gan cổ trướng làm bệnh nhân luôn cảm thấy cơ thể nặng nề, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn. Đây chính là dấu hiệu cho thấy sức khỏe đang suy giảm. Vì vậy, bạn nên đi khám bác sĩ khi thấy các dấu hiệu bất thường của cơ thể.

Lời khuyên giúp phòng ngừa và điều trị xơ gan cổ trướng

Xơ gan cổ trướng là biến chứng của bệnh xơ gan giai đoạn cuối. Theo các bác sĩ chuyên khoa, thời gian sống của bệnh nhân xơ gan cổ trướng sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh và phương pháp điều trị. Vì vậy, xơ gan cổ trướng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, hạn chế các biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Điều trị xơ gan cổ trướng

Hiện nay, hút dịch cổ trướng, điều trị bằng thuốc hoặc ghép gan là phương pháp phổ biến để điều trị cho bệnh nhân xơ gan cổ trướng. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân điều trị theo các cách khác nhau. Tất cả những biện pháp này chỉ có tác dụng hỗ trợ kéo dài thời gian sống cho người bệnh chứ không thể hồi phục hoàn toàn chức năng gan. Người bệnh có thể phối hợp một số biện pháp với nhau để tăng hiệu quả điều trị, tuy nhiên phải được sự đồng ý của bác sĩ.

Hút dịch cổ trướng

Bác sĩ sẽ tiến hành hút dịch thừa trong ổ bụng, giúp cải thiện triệu chứng bụng phình to, khó thở cho người bệnh. Chọc dịch cổ trướng 2-3 ngày/1 lần nếu cổ trướng quá to. Biện pháp này có tác dụng hỗ trợ điều trị, cải thiện triệu chứng xơ gan cổ trướng cho người bệnh.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng có những rủi ro nhất định như gây nhiễm trùng ổ bụng, vỡ màng bụng gây nguy hiểm đến tính mạng.

Điều trị bằng thuốc

Phương pháp điều trị bằng thuốc có tác dụng làm giảm triệu chứng, kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Các thuốc lợi tiểu (như Furosemid, spironolacton,…)  có tác dụng đào thải bớt lượng dịch trong cơ thể, giảm tình trạng cổ trướng. Ngoài ra, các thuốc này còn giúp cơ thể loại bỏ bớt chất độc, thanh lọc cơ thể. Điều trị tăng áp lực tĩnh mạch cửa bằng các thuốc như (Somatostatin, Vasopressin,…). 

Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn cho bệnh nhân các loại thuốc phù hợp. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Phẫu thuật ghép gan

Đây là phương pháp hiệu quả nhất cho bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối. Phương pháp này giúp loại bỏ những tế bào gan bị tổn thương, mô sẹo. Bệnh

nhân có thể ghép gan từ người hiến tặng phù hợp. Mặc dù phương pháp phẫu thuật ghép gan khá tốn kém, nhưng nó đem lại hiệu quả cao nhất.

Chế độ ăn uống

Người bệnh xơ gan cổ trướng cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp theo tư vấn của bác sĩ.

  • Hạn chế uống nhiều nước. Lượng nước uống mỗi ngày tùy thuộc vào tình trạng phù của bệnh nhân.
  • Khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng: vitamin, protid, lipid, glucid và các khoáng chất cần thiết.
  • Không ăn nhiều muối (<2g/ ngày). Vì nếu bệnh nhân ăn quá nhiều muối sẽ làm nặng hơn tình trạng phù, cổ trướng.
  • Cai rượu, bia, thuốc lá.
  • Vận động, tập thể dục thường xuyên cũng có ích trong quá trình điều trị xơ gan, giúp nâng cao sức khỏe, sức đề kháng.

Phòng ngừa xơ gan cổ trướng

Từ các triệu chứng trên, bạn có thể nhận thấy xơ gan cổ trướng là một bệnh rất nguy hiểm. Vì vậy, để phòng ngừa xơ gan cổ trướng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp mà Medici đề xuất dưới đây:

  • Không uống các loại đồ uống có cồn như rượu, bia,…
  • Không hút thuốc lá.
  • Tiêm phòng viêm gan B, viêm gan C. Vì viêm gan là một trong những nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng.
  • Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời khi bệnh còn ở giai đoạn sớm.
  • Không uống thuốc bừa bãi nếu không có chỉ định của bác sĩ hoặc người có chuyên môn. Vì một số loại thuốc khi sử dụng lâu dài có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
  • Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý.

Triệu chứng xơ gan cổ trướng chính là biểu hiện của bệnh xơ gan giai đoạn cuối. Vì vậy, bệnh nhân không được chủ quan, luôn tuân thủ các quy tắc điều trị của bác sĩ, tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ biện pháp gì để điều trị xơ gan cổ trướng. Hy vọng những thông tin mà ICondom cung cấp sẽ có ích cho bạn trong quá trình phòng ngừa và điều trị xơ gan cổ trướng. 

Xem thêm

Cần làm gì khi phát hiện các triệu chứng của xơ gan giai đoạn đầu?