Theo thống kê gần đây, Việt Nam có hơn 200.000 người mắc bệnh tự kỷ. Xu hướng tự kỷ đang tăng nhanh hiện nay. Bệnh tự kỷ là một sự rối loạn phức tạp trong quá trình phát triển tự nhiên của con người.
Một số trường hợp tự kỷ xảy ra từ bé, nhưng một số trường hợp tự kỷ lại xuất hiện trong quá trình hình lớn lên, hoặc trong quá trình làm việc của con người. Tự kỷ có thể xảy ra ở bất kỳ một cá nhân nào, tự kỷ không phân biệt giới tính, chủng tộc, giàu nghèo hay địa vị xã hội.
Vậy tự kỷ là gi? tự kỷ hướng ngoai là gi
Tự kỷ được cho là bệnh lý của não do rối loạn phát triển thần kinh. Có sự bất thường về sinh hóa thần kinh liên quan đến Dopamine, Catecholamine và Serotonin.
Biểu hiện chung của tự kỷ là những khiếm khuyết ở 3 lĩnh vực: Tương tác xã hội, giao tiếp và hành vi, sở thích thu hẹp và rập khuôn. Bên cạnh đó trẻ thường có rối loạn cảm giác và tăng hoạt động.
Những hành vi bất thường như động tác định hình, thói quen rập khuôn, ý thích thu hẹp, được giải thích là do có mối liên hệ bất thường giữa não giữa, tiểu não với vỏ não đã làm trẻ trở nên quá nhạy cảm hoặc kém nhạy cảm đối với những kích thích bên ngoài.
Tự kỷ được thể hiện ra ngoài bằng những khiếm khuyết về tương tác xã hội, khó khăn về giao tiếp ngôn ngữ và hành vi, những hành động sở thích mang tính hạn hẹp, lặp đi lặp lại nhiều lần.
Tuy nhiên khái niệm tự kỷ ở trên vẫn chỉ là giả thuyết
Tự kỷ được chia thành 2 nhóm người chính đó là tự kỷ hướng nội và tự kỷ hướng ngoại. 2 loại này là gì? Khác nhau như thế nào?
Khi nhắc đến tự kỷ, người ta sẽ nghĩ ngay đến trường hợp tự kỷ là những người rất ít giao tiếp, có sở thích thu mình lại không thích hòa đồng với mọi người. Tuy nhiên, vẫn sẽ có một số trường hợp tự kỷ hướng ngoại có những biểu hiện trái ngược hẳn với tự kỷ hướng nội nên rất khó để nhận ra? Vậy làm sao để phát hiện ra một người tự kỷ hướng ngoại?
2. Nguyên dân dẫn đến tự kỷ hướng ngoại
Thiếu sự quan tâm chăm sóc của gia đình:
Đây là yếu tố phổ biến trong tự kỷ hướng ngoại. Có những đứa trẻ khi sinh ra hoàn toàn phát triển bình thường. Nhưng trong cuộc sống hằng ngày, những bậc cha mẹ quá bận rộn với việc mưu sinh, họ không còn thời gian cho con. Những đứa trẻ này dần lớn lên, nó sẽ dần che giấu đi cảm xúc và suy nghĩ của mình.
Môi trường làm việc
Đây là nguyên nhân phổ biến thứ 2 trong tự kỷ hướng ngoại. Môi trường làm việc, áp lực công việc, những mối quan hệ xã giao vì lợi ích sẽ dần dần dần đẩy con người ta đến với tự kỷ hướng ngoại.
Bên cạnh đó, cũng có một phần nhỏ các nguyên nhân xảy ra từ nhỏ:
Yếu tố di truyền học:
Tác nhân di truyền là nguyên nhân quan trọng nhất cho rối loạn phổ biến của tự kỷ, chúng chiếm khoảng 90% khả năng gây bệnh tự kỷ phát triển ở trẻ em .
Tâm lý người mẹ lúc mang thai
Nếu trong quá trình mang thai người mẹ cảm thấy stress, căng thẳng, tâm lý không tốt thì tỉ lệ trẻ sinh ra mắc chứng tự kỷ sẽ tăng lên.
Bệnh lý
Một trong những nguyên nhân khiến cho thai nhi mắc phải bệnh tự kỷ từ khi còn trong bụng mẹ chính là trong quá trình người mẹ mang thai đã mắc phải các bệnh về hệ tiêu hóa hoặc hệ hô hấp và bệnh đái tháo đường. Đồng thời sử dụng các loại thuốc không khuyến cáo dùng cho phụ nữ mang thai dẫn đến thai nhi có nguy cơ mắc phải bệnh tự kỷ rất cao.
Thuốc trừ sâu
Theo nghiên cứu năm 2007 bởi Khoa sức khỏe cộng đồng California thì người ta thấy rằng phụ nữ trong 8 tuần đầu của kỳ thai sống gần nơi có phun thuốc trừ sâu thì tỉ lệ những đứa trẻ được sinh ra mắc chứng tự kỷ cao hơn những đứa trẻ bình thường khác.
Nguyên nhân khác: cũng có thễ gây nên sự tự kỷ ở trẻ em là do sự thiếu quan tâm chăm sóc từ cha mẹ.
3. Dấu hiệu nhận biết người tự kỷ
Tự kỷ có nhiều đặc điểm đa dạng từ mức nhẹ đến nặng.
Ở trường hợp tự kỷ hướng nội thì các người tự kỷ sẽ có những biểu hiện rất rõ ràng: Có khó khăn trong giao tiếp với người khác; những người tử kỷ thường không cười, rất ít nhìn thẳng vào mắt người đối diện, không có tương tác với mọi người xung quanh. Người tự kỷ thường nói những câu, từ không có nghĩa, hay gầm gừ, có sự lặp lại không ngừng một từ hay một câu vô nghĩa. Bên cạnh đó, những người tự kỷ lại ít hứng thú với một hoạt động nào đó. Không hào hứng với một mô hình trò chơi mới, thường cứng nhắc dập khuôn theo một cách cố định.
Tuy nhiên, ở trường hợp tự kỷ hướng ngoại là hoàn toàn trái ngược với tự kỷ hướng nội.. Họ không khó khăn trong quá trình giao tiếp, họ không có khó khăn trong ngôn ngữ, họ có thể làm việc nhóm nhưng họ lại có:
– Có những hành vi lập khuôn, lặp đi lặp lại, ví dụ như lắc lư người ra phía trước và phía sau, đập đầu, giữ khư khư một đồ vật, bật tắt công tắc liên tục, chuyển đồ chơi từ tay này sang tay khác liên tục trong khi trò chuyện…Các hành vi có tính nghi thức bao gồm các hoạt động giống hệt nhau được thực hiện hàng ngày ở cùng một thời điểm như chỉ ăn cùng một thực đơn, uống nước đúng giờ hay mặc một kiểu quần áo vẫn dùng hàng ngày.
– Những người tự kỷ hướng ngoại là những đứa trẻ rất vâng lời và hiểu chuyện. Chúng có thể giao tiếp, nói chuyện với bố mẹ nhưng rất ít khi bộc lộ khát vọng, nhu cầu như những đứa trẻ khác. Khi bố mẹ quyết định mọi việc cho con từ việc ăn, việc học,…thì những đứa trẻ tự kỷ hướng ngoại sẽ rất ngoan ngoãn vâng lời, trong tiềm thức của chúng rất ít những ý nghĩ phản kháng hay thay đổi.
Thông thường, khi có khó khăn trong học tập, bị bạn bè bắt nạt hay ai đó thì những đứa trẻ bình thường sẽ về mách ngay với bố mẹ, ông bà nhưng đối với trẻ tự kỷ hướng ngoại thì khác. Chúng sẽ giữ riêng cho bản thân mình, chúng sẽ nói những vấn đề cần thiết khi được hỏi đến và tuyệt nhiên không hề chủ động kể ra những vấn đề khó khăn của bản thân. Ví dụ như đứa trẻ thích học hát nhưng cha mẹ lại ép học vẽ, chúng cũng sẽ vâng lời nhưng chúng lúc đó sẽ như những chú rô – bốt không cảm xúc. Việc này sẽ đẩy khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng một xa.
– Trong môi trường làm việc, song song đó cũng sẽ có tồn tại những người tự kỷ hướng ngoại. Khi hoạt động trong cùng một nhóm, họ vẫn có thể giao tiếp với mọi người nhưng thông thường những người tự kỷ hướng ngoại là những người thường hay an ủi người khác khi người ta có chuyện buồn, họ sẽ có thể ngồi lắng nghe câu chuyện buồn của người khác hàng giờ nhưng họ sẽ không hề nhắc đến, mở lòng để kể với người khác về câu chuyện của mình. Họ thường có xu hướng giấu đi tâm sự, nỗi lòng của bản thân.
Đôi khi trong quá trình làm việc sẽ có những mâu thuẫn với đồng nghiệp, đồng nghiệp sẽ có những câu nói vô ý nhưng có thể khiến cho những người tự kỷ hướng ngoại suy nghĩ và buồn phiền trong một thời gian dài. Người tự kỷ hướng ngoại là những người nhạy cảm hơn sao với người bình thường. Họ có thể vì một chuyện không vừa lòng mà có thể suy nghĩ liên tục theo chiều hướng tiêu cực và phải mất một khoảng thời gian rất lâu họ mới có thể nguôi ngoa được.
– Những người tự kỷ hướng ngoại họ vẫn bị ám ảnh với những vật cá biệt hay những hành vi đặc biệt, họ có thể tập trung vào chúng mà không quan tâm đến những việc khác xung quanh. Ví dụ nhưng cả nhóm tham quan viện bảo tàng, những người tự kỷ hướng ngoại nếu họ phát hiện có một bức tranh rất đặc sắc ở đây, họ có thể đứng tập trung nhìn bức tranh ấy trong hàng giờ, họ tập trung đến mức độ bị bỏ rơi ở lại họ vẫn không hề phát hiện.
4. Điều trị bệnh tự kỷ hướng ngoại
Bệnh tự kỷ nói chung và tự kỷ hướng ngoại nói riêng thì sẽ có các biểu hiện khác nhau, chính vì thế không có phương pháp điều trị chuẩn cho tất cả các trường hợp.
– Việc cung cấp đầy đủ các vitamin cần thiết cũng như cân bằng chế độ ăn bổ sung đủ chất sẽ giúp người tự kỷ hướng ngoại giảm được các chấn động ở hệ thống thần kinh, họ sẽ cảm thấy thư thái và dễ chịu hơn.
– Tích cực trò chuyện, tìm cách gợi mở để những người tự kỷ hướng ngoại có thể chia sẻ và nhắc đến câu chuyện của họ nhiều hơn.
Tự kỷ hướng ngoại là một bệnh không thể chữa khỏi hẳn. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể giúp họ giảm đi phần nào những suy nghĩ, hành động tiêu cực bằng cách quan tâm đến những cử chỉ, ánh mắt của họ, gợi mở câu chuyện để họ có thể kể và chia sẻ về tâm trạng và suy nghĩ của chính bản thân họ.
Bài viết chỉ mang tính tham khảo, ICondom không chịu trách nhiệm trong việc tư vấn và điều trị
