5/5 - (1 bình chọn)

Có nhiều xét nghiệm sinh hóa được sử dụng để đánh giá chức năng gan. Tùy theo từng trường hợp cụ thể mà các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm thích hợp. Trong đó GOT và GPT là 2 xét nghiệm được lựa chọn nhiều để phát hiện bệnh lý gan.

1. GOT và GPT là gì?

GOT là viết tắt của “Glutamat Oxaloacetat Transaminase” hay còn gọi là AST (Aspartat transaminase).

GPT là viết tắt của “Glutamat pyruvat transaminase” hay còn gọi là ALT (Alanin transaminase). 

GOT, GPT là 2 enzym Transaminase (enzyme có khả năng trao đổi amin)

AST (GOT) được tìm thấy ở nhiều mô, cơ quan trong cơ thể như gan, tim, cơ, thận và não. GOT được giải phóng ra huyết thanh khi những mô, cơ quan này bị tổn thương. Ví dụ khi gan bị tổn thương hoặc khi bị đau tim hay là tổn thương cơ thì hàm lượng GOT trong huyết thanh có thể tăng cao.

ALT (GPT) tập trung chủ yếu ở gan với hàm lượng lớn. Khi các tế bào gan bị tổn thương, chúng sẽ giải phóng GPT.

2. Xét nghiệm GOT, GPT

Trong số các enzym Transaminase (trao đổi amin), 2 enzyme GOT và GPT có hoạt độ cao hơn cả và việc xác định GOT và GPT có nhiều ứng dụng trong lâm sàng. 

Xét nghiệm GOT, GPT nằm trong 5 xét nghiệm chức năng gan. Xét nghiệm này sử dụng các phương pháp hóa sinh để xác định nồng độ enzyme này trong huyết thanh. Kết quả xét nghiệm GOT, GPT được sử dụng kèm theo các xét nghiệm khác để đánh giá mức độ tổn thương của tế bào nhu mô gan, từ đó đánh giá chức năng gan.

Việc xác định độ GOT và GPT cho phép đánh giá các mức độ hủy hoại của tế bào nhu mô gan, từ đó có thể xác định về tình trạng gan của bạn.

3. Ý nghĩa các chỉ số này trong việc phát hiện bệnh gan

Ở người khỏe mạnh, hàm lượng GOT trung bình nằm trong khoảng 5-40 units trên 1 lít huyết thanh, hàm lượng GPT trung bình nằm trong khoảng 7-56 units trên 1 lít huyết thanh. 

Tuy nhiên tùy thuộc vào kĩ thuật và phương pháp sử dụng để xác định GOT và GPT ở mỗi phòng thí nghiệm hay phòng xét nghiệm, giá trị chuẩn này có thể khác một chút. Thông thường, mỗi phòng thí nghiệm hay phòng xét nghiệm sẽ cung cấp 1 giá trị chuẩn ở người khỏe mạnh bình thường và đính kèm theo báo cáo xác định GPT và GOT cho người tham gia xét nghiệm.

GOT và GPT có thể tăng cao trong các trường hợp sau

  • Khi bị viêm gan cấp tính do virut: GOT và GPT có thể tăng cao trên 5 lần, kéo dài khoảng 1 đến 6 tháng sau đó dần trở lại bình thường.
  • Khi bị viêm gan mạn tính tiến triển: GOT và GPT có thể tăng cao liên tục trong thời gian trên 6 tháng. 
  • Khi bị viêm gan do nhiễm độc: GPT có thể tăng cấp 100 lần so với bình thường, GOT cũng có thể tăng trong 1 số trường hợp.
  • Khi bị viêm gan do bia rượu: GOT/GPT > 1 , GOT tăng từ 2-5 lần nhưng vẫn ở mức dưới 300 unit/lít huyết thanh.

Bên cạnh đó GOT và GPT cũng có thể tăng lên nếu bạn sử dụng thuốc chống đông máu, thuốc tránh thai, thuốc điều trị bệnh viêm túi mật. Do đó nhiều trường hợp chỉ số GOT và GPT tăng cao nhưng không có vấn đề về gan.

Ý nghĩa của các chỉ số GOT và GPT trong việc phát hiện bệnh gan dựa trên các thông tin khác như tiền sử bệnh về mật, thận, tim, cơ…, các dược phẩm đang sử dụng và các kết quả xét nghiệm chức năng gan khác như HBsAg, HBeAg, định lượng virut, phết đồ tế bào gan…

4. Các xét nghiệm khác giúp phát hiện bệnh gan

Bên cạnh xét nghiệm GOT, GPT còn có các xét nghiệm khác dùng để phát hiện bệnh lý về gan đó là:

  • Xét nghiệm Bilirubin toàn phần và huyết thanh
  • Định lượng albumin huyết tương
  • Định lượng amoniac trong máu
  • Định lượng HBsAg, HBeAg
  • Định lượng virut viêm gan (A, B, C, D, E nếu có)
  • Phết đồ tế bào gan để đánh giá mức độ tổn thương
  • Bản kê khai các câu hỏi liên quan đến thói quen sinh hoạt, tiền sử bệnh và các bệnh mạn tính khác đang mắc phải.