Xơ gan cổ trướng có phải ung thư không?

Ung thư gan và xơ gan cổ trướng là hai bệnh lý nguy hiểm thường xuyên bị nhầm lẫn với nhau. Vậy, xơ gan cổ trướng có phải ung thư không hay đây là hai biến chứng hoàn toàn riêng biệt? Hai căn bệnh này có điểm gì khác nhau và làm thế nào để phân biệt cho đúng? Trong bài viết dưới đây, ICondom sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để giải đáp thắc mắc này. 

Tổng quan một số thông tin cần biết về bệnh lý xơ gan cổ trướng và ung thư gan

Trước khi đưa ra các thông tin trả lời cho thắc mắc “xơ gan cổ trướng có phải ung thư không”, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những tính chất, nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết của hai căn bệnh này. 

Bệnh lý xơ gan cổ trướng 

Được nhận định là giai đoạn cuối của tình trạng xơ hóa gan, đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của xơ gan, là tiền đề dẫn đến ung thư và tiên lượng bệnh rất xấu, gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Bệnh lý này xuất hiện là một dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đã trở nên suy kiệt, chức năng gan vô cùng kém nên không còn khả năng chuyển hóa các chất và thải độc, dẫn đến dịch tích tụ ở ổ bụng gây phình to, dẫn đến tình trạng cổ trướng. 

Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến xơ gan cổ trướng chính là sự tiến triển nặng nề của xơ gan, bắt nguồn từ một số lý do như viêm gan B, C thể mạn tính, nhiễm khuẩn máu hoặc uống quá nhiều bia rượu và sử dụng các loại đồ ăn, hóa chất có hại cho gan…

Ung thư gan 

Đây là biến chứng nghiêm trọng gây ra do các tế bào mô gan lớn lên một cách bất thường, thay đổi hình thái và vượt ra khỏi chu kỳ kiểm soát bình thường của cơ thể. Hậu quả là hình thành các mô gan có cấu trúc bất thường, không những không thực hiện được các chức năng của cơ thể mà còn gây chèn ép các cơ quan xung quanh hoặc có hiện tượng di căn đến các vị trí khác nhau trong cơ thể, gây suy kiệt nghiêm trọng và rất dễ dẫn đến tử vong. 

Nói cách khác, ung thư gan chính là giai đoạn cuối cùng của tất cả các bệnh lý về gan, là biến chứng nghiêm trọng và để lại hậu quả nặng nề nhất, tỷ lệ tử vong cao và thời gian tuổi thọ của bệnh nhân cũng bị rút ngắn. Khi đã đến giai đoạn ung thư gan thì tất cả các biện pháp điều trị chỉ mang lại tác dụng hỗ trợ để kéo dài thời gian sống chứ không thể phục hồi lại hoàn toàn chức năng gan và sức khỏe của người bệnh. 

Liệu xơ gan cổ trướng có phải ung thư không?

Vậy xơ gan cổ trướng có phải ung thư không? Câu trả lời là KHÔNG. Mặc dù có rất nhiều điểm tương đồng nhưng xơ gan cổ trướng và ung thư gan hoàn toàn là hai bệnh lý khác nhau cả về bản chất, đặc điểm và tiến triển của bệnh. 

Hiểu một cách khái quát, xơ gan cổ trướng là một giai đoạn của bệnh lý xơ gan diễn tiến và có khả năng cao dẫn đến ung thư. Ung thư gan phát triển từ xơ gan cổ trướng sẽ có tiến triển rất nhanh về kích thước và mức độ, khả năng di căn xa cao và thời gian gây tử vong ngắn. 

Ngược lại, ung thư gan có thể là bước phát triển cuối cùng của bất cứ bệnh lý nào liên quan đến gan chứ không chỉ riêng xơ gan. Ung thư gan cũng có thể mang các đặc điểm của tình trạng cổ trướng nếu khối u nằm ở gần tĩnh mạch cửa gan, gây chèn ép làm tăng áp suất trong lòng mạch, từ đó tích tụ dịch trong khoang bụng, khiến bụng phình to. Cổ trướng bắt nguồn từ ung thư vô cùng nguy hiểm, tiên lượng rất xấu, đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân nên còn được gọi là cổ trướng huyết tính.

Dù khác nhau hoàn toàn về bản chất, hai bệnh lý này vẫn có những điểm tương đồng nhất định về triệu chứng cũng như phương pháp điều trị. Đây chính là một trong những lý do khiến rất nhiều người nhẫm lần hai căn bệnh này là một. Những điểm giống nhau giữa ung thư gan và xơ gan cổ trướng có thể kể đến là:  

• Ung thư hay xơ gan cổ trướng đều là những hậu quả vô cùng nghiêm trong từ các bệnh lý gan thông thường, dễ lấy đi tính mạng của người bệnh. Theo báo cáo từ tổ chức IARC vào năm 2020, hiện ung thư gan ở Việt Nam đang là loại ung thư chiếm tỷ lệ cao nhất với số người mắc lên đến 26.418 ca. Tỉ lệ xơ gan tiến triển ung thư cũng có xu hướng tăng lên và dao động từ 10-15%.
• Chức năng gan trong hai bệnh lý này đều bị suy giảm nghiêm trọng và không có khả năng phục hồi hoàn toàn. Trên thực tế, hầu hết những biện pháp điều trị đều chỉ mang tính chất hỗ trợ để tăng thời gian sống cho bệnh nhân chứ không thể chữa khỏi bệnh. Trong số đó, cấy ghép gan đang là biện pháp tối ưu và có thời hạn sử dụng lâu nhất.
• Nguyên nhân dẫn đến hai căn bệnh này chủ yếu đều là các bệnh lý về gan nhưng không được phát hiện sớm và có các biện pháp điều trị đúng cách nên gây ra nhiều biến chứng, có thể kể đến như viêm gan virus B, C thể mạn tính, nhiễm trùng máu, uống quá nhiều rượu bia…
• Đều là giai đoạn cuối của các bệnh lý liên quan đến gan nên có tiến triển rất nhanh và nguy hiểm, gây nhiều khó khăn khi điều trị. Các phương pháp phòng ngừa và hạn chế đều giống nhau như phải kiêng rượu bia, vận động và rèn luyện thường xuyên, có chế độ ăn uống hợp lý…
• Bệnh nhân ung thư gan và xơ gan cổ trướng không được phép tự điều trị tại nhà bằng thuốc mà phải đến bệnh viện để tiếp nhận các biện pháp chữa trị phù hợp. Thăm khám thường xuyên để nắm được mức độ nghiêm trọng cũng vô cùng cần thiết. 

Những cách phân biệt ung thư gan và xơ gan cổ trướng

Dù có khá nhiều điểm tương đồng với nhau, ung thư gan và xơ gan cổ trướng vẫn có thể phân biệt được dựa vào một số đặc điểm liên quan đến bản chất của bệnh, cấu trúc tế bào và các triệu chứng của bệnh nhân. Sau khi đã giải đáp thắc mắc xơ gan cổ trướng có phải ung thư không, Medici sẽ cùng bạn tìm hiểu các cách phân biệt hai bệnh lý này. 

Điểm khác nhau về bản chất

Về bản chất, xơ gan cổ trướng thực chất là chính là bệnh xơ gan nhưng là một biến chứng của xơ hóa gan tiến triển nặng nề. Hầu như toàn bộ gan đều bị xơ hóa và tạo thành các mô sẹo, từ đó cản trở gan thực hiện các chức năng của mình và dần dần trở nên suy kiệt. Xơ gan cổ trướng không có di căn xa như ung thư, vì thế chỉ có khả năng gây ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận.

Ngược lại, bản chất của ung thư gan được nhận định là sự phát triển quá mức và bất bình thường của các tế bào mô gan, từ đó tạo nên các khối u trên bề mặt biểu mô của cơ quan này. Ung thư gan có đặc điểm di căn xa, vì thế có khả năng gây bệnh ở tất cả các cơ quan nội tạng khác nhau trên cơ thể. Ung thư gan có thể kèm theo hiện tượng cổ trướng hoặc không. 

Ngoài ra, ung thư gan được nhận định là giai đoạn cuối cùng của mọi loại bệnh lý về gan. Vì vậy, chỉ có xơ gan cổ trướng có thể phát triển thành ung thư gan chứ không có chiều ngược lại. 

Điểm khác nhau về cấu trúc tế bào của xơ gan cổ trướng và ung thư

Để phân biệt được các đặc điểm liên quan đến cấu trúc tế bào, cần phải có sự tham gia của các loại máy móc cũng như được thực hiện bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp bằng các hình thức như sinh thiết gan hoặc xét nghiệm tế bào học, xét nghiệm mô học…

Về xơ gan cổ trướng, các tế bào gan sẽ có hiện tượng cứng lại và xơ hóa, hình thành các mô sẹo rải rác trên khắp các tế bào gan. Tuy nhiên, các tế bào mô gan vẫn giữ nguyên được hình thái giống như những tế bào bình thường, không bị biến đổi về cấu trúc.

Ngược lại, các tế bào gan khi bị ung thư gan đã có sự phát triển mất kiểm soát, hình thành nên những tế bào có nhân quái, nhân chia bất thường, gây biến đổi cấu trúc của mô gan. Xét nghiệm mô học thấy mô gan ung thư chỉ còn tái hiện được một phần cấu trúc mô gan bình thường của cơ thể. 

Điểm khác nhau về triệu chứng bệnh lý

Xơ gan cổ trướng là bệnh lý gây ra do gan mất đi chức năng của mình, vì vậy các triệu chứng thường thấy ở căn bệnh này là cơ thể bị nhiễm độc và dịch tích tụ lại ở phần ổ bụng gây phình to: 

• Bệnh nhân luôn có cảm giác mệt mỏi, chán ăn, đau người và khó có thể vận động. 
• Tình trạng vàng da, vàng mắt tiến triển nhanh và phát triển rộng trên toàn cơ thể. 
• Nước tiểu sẫm màu, đi cầu phân đen.
• Sắc mặt kém, da khô, miệng khô, có thể xảy ra một số hiện tượng liên quan đến tổn thương thần kinh như hôn mê, choáng, ngất…

Với ung thư gan, các triệu chứng cũng gần giống như vậy nhưng nặng nề hơn. Ngoài ra, còn có thêm một số dấu hiệu nhận biết khác có thể kể đến như: 

• Có các đợt sốt cao liên tiếp do các tế bào ở mô gan bị hoại tử nặng nề. 
• Thường có các cơn đau dữ dội ở phần gan, nếu quá nặng có thể dẫn đến tổn thương cơ hoành và đau cả ở phần hạ sườn.
• Bệnh nhân thường khó có thể ăn uống, ăn vào sẽ nôn ra. 
• Thường xuyên trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê, không còn tri thức, thay đổi tính cách và có nhiều triệu chứng tổn thương thần kinh nghiêm trọng. 

Trên đây là một số thông tin để trả lời cho câu hỏi xơ gan cổ trướng có phải ung thư không cũng như một số cách phân biệt. Mong rằng bài viết này sẽ có ích để bạn có thêm kiến thức về hai bệnh lý nghiêm trọng này, từ đó có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Xem thêm