Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, ảnh hưởng đến khoảng 200.000 người mỗi năm. Nhiều người sống sót sau cơn đột quỵ và hồi phục bằng cách phục hồi chức năng như thực hiện vật lý trị liệu.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian lưu lượng máu bị gián đoạn, đột quỵ có thể gây ra tình trạng khuyết tật tạm thời hoặc vĩnh viễn. Bạn nhận ra các dấu hiệu đột quỵ càng sớm và đi đến bệnh viện nhanh nhất, thì cơ hội phục hồi của bạn càng cao và tránh được tổn thương não nghiêm trọng hoặc bại liệt.
Nguyên nhân gây đột quỵ
Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến não bị gián đoạn hoặc khi có máu chảy trong não.
- Một cơn đột quỵ thiếu máu cục bộ xảy ra khi động mạch đến não bị tắc nghẽn bởi cục máu đông. Nhiều đột quỵ thiếu máu cục bộ là do sự tích tụ mảng bám trong động mạch của bạn. Nếu một cục máu đông hình thành trong một động mạch trong não, nó được gọi là đột quỵ huyết khối. Các cục máu đông hình thành ở đâu đó trong cơ thể bạn và di chuyển đến não có thể gây ra đột quỵ.
- Một cơn đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ và chảy máu.
Một cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA), hoặc ministroke, có thể khó xác định chỉ bằng các triệu chứng. Đó là một sự kiện nhanh. Các triệu chứng biến mất hoàn toàn trong vòng 24 giờ và thường kéo dài chưa đầy năm phút. TIA là do một khối máu tạm thời chảy vào não. Đó là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn có thể xảy ra.
Các dấu hiệu của đột quỵ
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của đột quỵ, mà các triệu chứng có thể ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng. Trước khi bạn giúp đỡ người bị đột quỵ, bạn cần phải biết những dấu hiệu của nó tránh gây thêm nguy hiểm cho người bệnh. Để kiểm tra các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ, hãy sử dụng từ viết tắt FAST, là viết tắt của:
- Khuôn mặt: Khuôn mặt bị tê hoặc bị méo xuống một bên.
- Cánh tay: Có phải một cánh tay tê hoặc yếu hơn cánh tay kia. Một cánh tay có thấp hơn cánh tay kia khi cố nâng cả hai tay không?
- Lời nói: Không nói được hay khó khăn trong nói hay hiểu ngôn ngữ.
- Thời gian: Không lãng phí thời gian.
Nếu bạn thấy xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, thì hãy nên gọi ngay cho bệnh viện gần nhất.
Ngoài ra, còn có các triệu chứng đột quỵ khác bao gồm:
- Đột ngột mờ mắt, thị lực mờ hoặc mất thị lực, đặc biệt là chỉ một bên mắt
- Đột ngột ngứa ran, yếu hoặc tê ở một bên cơ thể
- Buồn nôn
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột
- Đột ngột đau đầu, chóng mặt hoặc choáng váng, mất thăng bằng hay mất ý thức.
Nếu bạn bị đột quỵ, bạn có thể gặp một hoặc nhiều triệu chứng. Mặc dù bạn có khả năng nhận ra các triệu chứng riêng lẻ hoặc cảm thấy như một điều gì đó không hoàn toàn đúng với cơ thể của bạn, bạn có thể không nhận ra bạn có vấn đề nghiêm trọng cho đến khi quá muộn.
Các triệu chứng đột quỵ có thể phát triển chậm theo giờ hoặc ngày. Nếu bạn có một ministroke, còn được gọi là cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) , các triệu chứng xuất hiện tạm thời và thường được cải thiện trong vòng vài giờ. Trong trường hợp này, bạn có thể cho rằng đây là các triệu chứng bất ngờ về stress, chứng đau nửa đầu hoặc các vấn đề về thần kinh.
Bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng đột quỵ nào đều cần bác sĩ điều tra thêm. Nếu bạn đến bệnh viện trong vòng ba giờ sau khi có triệu chứng đầu tiên của cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bác sĩ có thể cung cấp cho bạn một loại thuốc để hòa tan cục máu đông và phục hồi lưu lượng máu đến não của bạn. Hành động nhanh chóng này sẽ cải thiện khả năng phục hồi hoàn toàn của bạn sau một cơn đột quỵ. Nó cũng làm giảm mức độ nghiêm trọng sau này do đột quỵ.
Các bước sơ cứu tại nhà khi đột quỵ
Bạn nên biết rằng, trong một cơn đột quỵ, thời gian là điều cốt yếu. Thông thường, 3 giờ đầu tiên khi bệnh nhân đột quỵ được xem là “thời gian vàng” do lúc này các dấu hiệu chỉ vừa mới xuất hiện. Sau khoảng thời gian này, vùng não xảy ra tai biến và mô não cận kề vùng tai biến sẽ bị hư hại, khó phục hồi. Bạn nên gọi dịch vụ cấp cứu 115 và đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay lập tức.
Đột quỵ có thể gây mất thăng bằng hoặc bất tỉnh và dẫn đến ngã. Nếu bạn nghĩ rằng bạn hoặc ai đó xung quanh bạn có thể bị đột quỵ, hãy làm theo các bước sau:
- Gọi cấp cứu ngay lập tức. Nếu bạn đang có triệu chứng đột quỵ, hãy nhờ người khác gọi cho bạn. Càng bình tĩnh càng tốt trong khi chờ đợi sự giúp đỡ từ bệnh viện.
- Nếu bạn đang chăm sóc cho người bị đột quỵ, hãy đảm bảo họ đang ở trong một tư thế an toàn và thoải mái. Tốt hơn là để đầu bệnh nhân hơi nghiêng một bên để nếu dịch trong miệng chảy ra nhiều sẽ chảy ra bên mép mà không để chảy xuống đường thở gây ngạt thở và nên được giúp đỡ ngay trong trường hợp bệnh nhân ói mửa.
- Kiểm tra xem người bị đột quỵ có đang thở hay không. Nếu họ không thở, hãy thực hiện CPR (Kỹ thuật hồi sức tim phổi). Nếu họ gặp khó khăn trong việc thở, hãy nới lỏng quần áo hay bất kỳ thứ gì làm bệnh nhân khó thở, chẳng hạn như cà vạt hoặc khăn quàng cổ.
- Nói chuyện một cách bình tĩnh để bệnh nhân yên tâm.
- Cần đắp cho người bệnh một tấm chăn để giữ ấm thân thể.
- Nên nhớ đừng cho họ ăn hay uống bất cứ thứ gì.
- Nếu bệnh nhân biểu hiện bất kỳ dấu hiệu cho việc không thể hoạt động một chi nào, bạn hãy tránh di chuyển bộ phận đó .
- Quan sát cẩn thận người bệnh để chắc rằng ta biết họ có sự khác thường. Hãy chuẩn bị để báo cho bác sĩ về các triệu chứng của họ và khi nào họ bắt đầu các triệu chứng đó. Bạn cần báo cho bác sĩ khi người bệnh bị ngã hoặc đầu họ bị đập vào cái gì.
Phục hồi sau đột quỵ
Sau khi sơ cứu và điều trị, quá trình phục hồi đột quỵ sẽ bắt đầu. Đột quỵ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như người bệnh có bệnh lý nền tim mạch, huyết áp hay không. Dù vậy, khi bạn đã biết được các dấu hiệu của đột quỵ cũng như cách xử lý khi các dấu hiệu này xuất hiện, khả năng phục hồi sẽ nhanh hơn.
Be the first to write a comment.